Dit blog is verhuisd en kun je vanaf heden volgen via deze link
Dit blog wordt niet meer aangevuld en wordt binnenkort verwijderd.
Naast diafragma en sluitertijd behoort ISO als derde component in de belichtingsdriehoek. Met het juist instellen van deze drie componenten krijg je een goed belichte foto met de juiste kleuren en helderheden.
 |
| Belichtingsdriehoek |
De lichtgevoeligheid van de sensor noemen we de ISO-waarden. Hoe gevoeliger de sensor voor licht is hoe beter deze het licht kan 'zien', ook in omstandigheden waar weinig licht is. In het analoge tijdperk werden er filmrolletjes verkocht in diverse ASA, waarvoor standaard een rolletje met 100 ASA voor opnames op een heldere dag werden gebruikt. Als je vervolgens 's avonds iets ging fotograferen moest je het rolletje van 100 ASA uit je camera halen en vervangen voor een lichtgevoeliger rolletje met bijv. 400 ASA. Asa was dus de lichtgevoeligheid van het filmrolletje. Hoe hoger de ASA des te lichtgevoeliger was de film. Met ISO werkt dat precies hetzelfde. Alleen gaat het nu iets simpeler in zijn werk daar we alleen maar op een knopje van de camera hoeven te drukken om de lichtgevoeligheid van de sensor te wijzigen waardoor deze meer licht op kan nemen en er ook in minder gunstige lichtomstandigheden gefotografeerd kan worden.
De lichtgevoeligheid wordt weergegeven met een getal welke meestal begint bij 100 bij Canon camera's en bij 200 bij de meeste Nikon camera's.
De reeks getallen ( zonder tussenstops) ziet er als volgt uit:
100 - 200 - 400 - 800 - 1600 - 3200 - 6400 - 12800
Zoals je ziet is elk getal een verdubbeling van het voorgaande getal en betekent dus ook een verdubbeling in de lichtgevoeligheid van de sensor. Hoe hoger de ISO, des te minder (lang) licht er op de sensor van de camera hoeft te vallen voor een goed belichte foto. Het diafragma kan dus kleiner worden bij een hogere ISOwaarde waardoor je meer scherptediepte in je foto krijgt, of je kan de sluitertijd verkorten zodat je geen last hebt van bewegingsonscherpte.
Het verhogen van de ISO-waarde heeft echter ook een nadeel en dat is ruis. Met ruis wordt bedoeld dat de foto er korreliger en minder scherp uitziet. Hoe kleiner de sensor van de camera des te eerder zie je ruis in je foto verschijnen bij het verhogen van de ISO. Een compactcamera heeft een kleinere sensor dan een spiegelreflex crop camera en deze heeft weer een kleinere sensor dan een full frame camera.
In de bovenste foto zie je veel ruis. Deze is dan ook genomen met een ISO-waarde van 1600.
Door de sluitertijd 1 stop te verlengen en het diafragma 1 stop te vergroten kon de ISO 2 stops naar beneden om toch dezelfde belichting te krijgen. Belangrijk is om de ISO te verhogen om de juiste instellingen te krijgen voor een goed belichte foto. Zet je Iso dus niet onnodig hoog daarmee voorkom je ruis. Maar als het niet anders kan dan is het een handig middel om toch je foto te kunnen maken en accepteer dan dat je de ruis niet kan voorkomen voor een goed belichte foto. In fotobewerkingsprogramma's is het nog mogelijk iets van de ruis weg te werken. Dat heeft echter weer als nadeel dat de swcherpte van je beeld ook iets minder wordt.
De huidige camera's presteren steeds beter met hogere ISOwaarden. Onder het mom van "voorkomen is beter dan genezen" kun je het beste voor jezelf uittesten tot welke waarde je de ISO kunt opschroeven zonder dat je ruis in je foto te zien krijgt. Het is namelijk wel heel erg jammer als je een uniek moment vastlegt of een prachtige (verre) reis maakt en achteraf blijkt dat je veel foto's hebt met ruis.
Met dit blogje heb ik de drie componenten die nodig zijn om een goed belichte foto te maken behandeld.
Vind je die drie begrippen ( sluitertijd, diafragma en Iso) nog moeilijk of weet je niet wanneer je wat moet instellen dan is een workshop basisfotografie misschien wel iets voor jou.
De lichtgevoeligheid wordt weergegeven met een getal welke meestal begint bij 100 bij Canon camera's en bij 200 bij de meeste Nikon camera's.
De reeks getallen ( zonder tussenstops) ziet er als volgt uit:
100 - 200 - 400 - 800 - 1600 - 3200 - 6400 - 12800
Zoals je ziet is elk getal een verdubbeling van het voorgaande getal en betekent dus ook een verdubbeling in de lichtgevoeligheid van de sensor. Hoe hoger de ISO, des te minder (lang) licht er op de sensor van de camera hoeft te vallen voor een goed belichte foto. Het diafragma kan dus kleiner worden bij een hogere ISOwaarde waardoor je meer scherptediepte in je foto krijgt, of je kan de sluitertijd verkorten zodat je geen last hebt van bewegingsonscherpte.
Het verhogen van de ISO-waarde heeft echter ook een nadeel en dat is ruis. Met ruis wordt bedoeld dat de foto er korreliger en minder scherp uitziet. Hoe kleiner de sensor van de camera des te eerder zie je ruis in je foto verschijnen bij het verhogen van de ISO. Een compactcamera heeft een kleinere sensor dan een spiegelreflex crop camera en deze heeft weer een kleinere sensor dan een full frame camera.
 |
| Sluitertijd 1/125, Diafragma f16, Iso 1600 |
 |
| Sluitertijd 1/60, Diafragma f11, Iso 400 |
Door de sluitertijd 1 stop te verlengen en het diafragma 1 stop te vergroten kon de ISO 2 stops naar beneden om toch dezelfde belichting te krijgen. Belangrijk is om de ISO te verhogen om de juiste instellingen te krijgen voor een goed belichte foto. Zet je Iso dus niet onnodig hoog daarmee voorkom je ruis. Maar als het niet anders kan dan is het een handig middel om toch je foto te kunnen maken en accepteer dan dat je de ruis niet kan voorkomen voor een goed belichte foto. In fotobewerkingsprogramma's is het nog mogelijk iets van de ruis weg te werken. Dat heeft echter weer als nadeel dat de swcherpte van je beeld ook iets minder wordt.
De huidige camera's presteren steeds beter met hogere ISOwaarden. Onder het mom van "voorkomen is beter dan genezen" kun je het beste voor jezelf uittesten tot welke waarde je de ISO kunt opschroeven zonder dat je ruis in je foto te zien krijgt. Het is namelijk wel heel erg jammer als je een uniek moment vastlegt of een prachtige (verre) reis maakt en achteraf blijkt dat je veel foto's hebt met ruis.
Met dit blogje heb ik de drie componenten die nodig zijn om een goed belichte foto te maken behandeld.
Vind je die drie begrippen ( sluitertijd, diafragma en Iso) nog moeilijk of weet je niet wanneer je wat moet instellen dan is een workshop basisfotografie misschien wel iets voor jou.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten