Uitleg Witbalans

Dit blog is verhuisd en kun je vanaf heden volgen via deze link

Dit blog wordt niet meer aangevuld en wordt binnenkort  verwijderd.

Witbalans in vogelvlucht

Waarschijnlijk is het je ook wel eens overkomen..... Buiten heb je een serie foto's genomen en thuis zie je dat je opnames blauw zijn. Hoe komt dat nu?
Dit heeft alles te maken met de veranderingen van de kleur van het licht en de instelling van de witbalans op je camera. Waarschijnlijk heb je een keer binnen gefotografeert en de witbalans op "gloeilamp"gezet en vergeten deze weer terug te zetten naar AWB of één van de voorkeuzeprogrammas

Elke vorm van licht heeft een andere kleur, zowel buiten als binnen en bij elke kleur hoort een temperatuurwaarde welke uitgedrukt wordt in Kelvin.
De zon bijvoorbeeld zien we midden op de dag veel "witter" dan in de ochtend of aan het eind van de dag.
Binnen hebben we te maken met diverse lichtbronnen: daglicht, halogeenlicht, gloeilamp, TL etc., al deze lichtbronnen hebben weer een andere kleurtemperatuur.

Hoe hoger de Kelvinwaarde des te blauwer het licht

Onze hersenen herkennen dit maar onze camera, hoe geavanceerd ook, vertaalt dat niet goed. Dat is de rede waarom je een kleurzweem over je foto's krijgt zodra de witbalans niet klopt met het bestaande licht waarin je fotografeert. Gelukkig kun je op de meeste camera's de witbalans zelf instellen d.m.v. de WB-knop.

Voorkeuzes voor de Witbalans in het menu van de camera

Voorkeuzes.
Vrijwel alle camera's hebben hetzelfde rijtje voorinstelligen voor de witbalans. Hoe nieuwer de camera des te meer mogelijkheden. Onderstaand de gangbare:

AWB            
De automatische witbalans. Werkt redelijk tot goed en vooral handig als je geen zin of tijd hebt om op de kleurweergeave te letten.
Zonlicht        
Spreekt voor zich. Je kunt dit echter ook in de schaduw gebruiken. Je krijgt dan een iets blauwere foto, wat overeen kan komen met jouw kleurwaarneming op dat soort plekken.
Schaduw      
Bedoeld voor foto's op een zonnige dag, in de schaduw van bijvoorbeeld een huis. De foto krijgt een warme uitstraling.
Bewolkt        
Hier wordt een rode kleur toegevoegd en bij vrijwel alle camera's levert dit gelige, warm getinte foto's op.
Kunstlicht    
Deze voorkeuze wijkt wat af van de anderen, omdat het resultaat hier neutraal zal zijn.                    
Oftewel de sfeer van het gele kunstlicht verdwijnt uit je foto.
TL-verlichting
Deze moet je uitproberen, omdat bij dit soort lampen grote verschillen bestaan. De één geeft groenig licht en de volgende geel en weer een ander is blauw- of roodachtig.
Kelvin-waarde
Je stelt zelf de waarde van de  kleurtemperatuur in. Dit is nauwkeuriger en flexibeler.

Geheel handmatige instelling ook wel Custom genoemd
De meest nauwkeurige instelling.
Als je de witbalans handmatig instelt, geef je de camera een opname van een neutraal vlak onder de verlichtingsomstandigheden waarin je wilt fotograferen. Het is dus een instelling die je voor iedere plek en elk moment weer opnieuw kunt aanmaken. Je hebt daarvoor een neutraal vlak nodig, dit kan een velletje wit papier zijn, maar een grijskaartje werkt het beste.
Van dit neutrale vlak maak je een foto op de plek en met het licht waarmee je wilt gaan werken. In de camera wijs je die foto aan als referentie. Verandert het licht, dan maak je weer een nieuwe referentiefoto.
Per camera werkt dit anders, dus kijk daarvoor even in de handleiding van je camera

Standaard ( af fabriek) staat de instelling van je camera op de automatische witbalans (en vaak gaat dat heel goed ). 
Indien je in RAW fotografeert kun je kleurzwemen naderhand in een bewerkingsprogramma nog aanpassen, maar maak jij je opnames in Jpeg-kwaliteit kun je er weinig meer aan doen zonder dat dit zichtbaar wordt en je dus kwaliteit verliest.

Grijskaart
Zodra je in een bewerkingsprogramma gaat proberen de witbalans in de juiste kleur te zetten is het moeilijk terug te halen hoe die kleur ook al weer was. Je onthoud natuurlijk nooit exact hoe de kleuren op een locate of van een bepaald kledingstuk waren. Het is daarom handig een grijskaart mee te fotograferen bij je onderwerp. Door met het witbalanspipetje van Photoshop (elements), LR, Gimp etc. op het grijze vlakje in je foto te klikken verkrijg je de juiste kleur in je beeld.

Voorbeelden
Uit bovenstaande blijkt dat je met het instellen van de witbalans ook zelf kunt bepalen hoe koel of warm je de opname wilt hebben. De onderstaande foto's zijn genomen in Valencia en je kunt hier goed de invloed van de witbalans op zien.                                

Daglicht

Deze foto is genomen met de witbalans op daglicht ( ongeveer 5200 Kelvin ) De kleuren, zoals die op dat moment waren, worden waarheidsgetrouw weergegeven.

Schaduw
Hier is de witbalans op schaduw ( 6700 Kelvin)  gezet in een bewerkingsprogramma. Je ziet dat de kleuren veel warmer zijn en eigenlijk veel meer het ideaalbeeld benaderen van een stad in Zuid Europa

Kunstlicht
Hier  het resultaat als de witbalans op kunstlicht ( 3500 ) staat.
Het plaatje klopt niet.... maar is het lelijk?

Creatief

De witbalans geeft je dus ook de ruimte om er creatief me om te gaan. Niet alleen in de stad Valencia maar bijvoorbeeld ook in een herfstbos op een grijze dag doe je er goed aan om je kleurtemperatuur wat warmer te houden. De herfstkleuren komen dan extra goed uit. 

Of wat dacht je van een uit glas opgetrokken pand.... zet je witbalans dan een keer op kunstlicht om de gereflecteerde lucht in de ramen een extra boost te geven.

                                                                    

Links is met de automatische witbalans en de rechterfoto is gemaakt met de witbalans op "Bewolkt". Je ziet het grote verschil. De rechter foto geeft veel meer de warme kleuren van een herfstbos weer.

Wil je meer weten over fotografie, misschien is de workshop basisfotografie dan wel iets voor jou. Informatie vind je hier.